17.11.2022 tarihli Resmi Gazete’de 21 sıra nolu Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (“Tebliğ”)yayımlanmıştır.
Tebliğ’in yayım tarihi (17.11.2022) itibariyle yürürülüğe gireceği düzenlenmiştir.
Tebliğ ile FATF’ın 2019 tarihli Türkiye raporunda tavsiye kararları ile ilgili adımların (yasal düzenlemeler) atılıp atılmadığının kontrolü olan teknik değerlendirmedeki tavsiye kararları arasında uyumsuz olarak derecelendirilenlerden biri olarak yer alan Politically Exposed Person (PEP), Public Figure (PF) tanımı ve düzenlemeleri mevzuata eklenmiştir.
Yurt içinde veya yabancı bir ülkede seçimle veya atama yoluyla kendisine önemli bir kamusal görev tevdi edilen üst düzey gerçek kişiler ile uluslararası kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, üst düzey yöneticileri ile eşdeğer görev yapan diğer kişiler (“Kamusal Nüfuz Sahibi Kişi”) bakımından alınacak sıkılaştırılmış tedbirlere ilişkin usul ve esasların esasların yer aldığı Tebliğ ile;
1.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılar,
- Bankalar,
- Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde takas ve saklama hizmeti veren kuruluşlar,
- Kıymetli madenler aracı kuruluşlar,
- Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi(bankacılık faaliyetleriyle sınırlı olarak)
- Kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar ile bu işlemlere aracılık edenler.
- Ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler.
- Noterler
- Bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler.
- Finansal piyasalarda denetim yapmakla yetkili ba- ğımsız denetim kuruluşları.
- Savunma hakkı bakımından diğer kanun hükümlerine aykırı olmamak ve 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 35 inci maddesinin birinci fıkrası ile alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kapsamında ifa edilen mesleki çalışmalar nedeniyle edinilen bilgiler hariç olmak üzere, taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması, birleştirilmesi ile bunların idaresi, devredilmesi ve tasfiyesi işlerine ilişkin finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi, banka, menkul kıymet ve her türlü hesaplar ile bu hesaplarda yer alan varlıkların idaresi işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar
müşterinin ya da gerçek faydalanıcının Kamusal Nüfuz Sahibi Kişi olup olmadığının belirlenmesi amacıyla makul tedbirleri almakla yükümlü kılınmış;
Yabancı bir ülke tarafından seçilen veya atanan kamusal nüfuz sahibi kişilerle veya bunların eşleri, birinci derecede akrabaları ya da yakınları (bir çıkar veya amaç birlikteliği olarak değerlendirilebilecek, birinci derece dışındaki akrabalık, nişanlılık, şirket ortaklığı veya şirket çalışanı olmak gibi her türlü sosyal, kültürel veya ekonomik nitelikli yakınlık olan kişiler) ile tesis edilen iş ilişkilerinde ve gerçekleştirilen işlemler bakımından asgari olarak;
- İş ilişkisi tesisini, mevcut iş ilişkisinin sürdürülmesini ya da işlemin gerçekleştirilmesini üst seviyedeki görevlinin onayına bağlama,
- Bu kişilere ait veya işleme konu malvarlıkları ve fonların kaynağının tespiti için makul tedbirler alma,
- Uygulanan kontrollerin sayı ve sıklığını artırmak ve ilave kontrol gerektiren işlem türlerini belirlemek suretiyle iş ilişkisini sıkı gözetim altında tutma,
tedbirlerinin (“Asgari Tedbirler”) uygulanacağı düzenlenmiş, Türkiye tarafından seçilen veya atanan ya da uluslararası kuruluşlarda görev yapan kamusal nüfuz sahibi kişiler yahut bunların eşleri, birinci derece akrabaları veya yakınları bakımından Asgari Tedbirlerin uygulanması için işlemin yüksek riskli olarak değerlendirilmesi şartı aranmıştır.
Asgari Tedbirlerin, Kamusal Nüfuz Sahibi Kişilerin görevden ayrıldıkları veya bu niteliklerini kaybettikleri tarihten itibaren en az bir yıl süreyle devam edileceği ve bu kişilerle gerçekleştirilen işlemlerin ya da iş ilişkilerinin risk teşkil etmesi halinde bu süre uzatılabileceğidüzenlenmiştir.
2. Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine İlişkin Yükümlülüklere Uyum Programı Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası uyarınca uyum programı oluşturacak,
- Bankalar’ın (Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ile kalkınma ve yatırım bankaları hariç),
- Sermaye piyasası aracı kurumların,
- Sigorta ve emeklilik şirketlerinin,
- Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi’nin (Bankacılık faaliyetiyle sınırlı olmak üzere),
- Kambiyo mevzuatında belirtilen A grubu yetkili müesseselerin,
- Finansman, faktoring ve finansal kiralama şirketlerinin,
- Portföy yönetim şirketlerinin,
- Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının,
- Elektronik para kuruluşlarının,
- Ödeme kuruluşlarının (Münhasıran fatura ödemelerine aracılık hizmeti, münhasıran ödeme emri başlatma hizmeti ve münhasıran ödeme hesabına ilişkin bilgilerin sunulması hizmetini sağlayanlar hariç),
risk yönetimi faaliyetleri kapsamına, yabancı bir ülke tarafından seçilen veya atananKamusal Nüfuz Sahibi Kişiler’in belirlenmesine yönelik tedbirler de alınmıştır.
3. Hayat sigortası poliçesinin lehdarının veya gerçek faydalanıcısının kamusal nüfuz sahibi kişi olup olmadığının belirlenmesi amacıyla;
i. sigorta poliçesine bağlı hak ve alacakların lehdara ödenmesinden önce veya en geç ödeme zamanında makul tedbirler alınması,
ii. yüksek risk tespit edildiği durumlarda ödeme yapılmadan önce üst yönetimin bilgilendirilmesi,
iii. uygulanan kontrollerin sayı ve sıklığını artırmak ve ilave kontrol gerektiren işlem türlerini belirlemek suretiyle iş ilişkisini sıkı gözetim altında tutulması
gerektiği düzenlenmiştir.
Tebliğ ile getirilen yükümlülüklere riayet edilmemesi halinde 5549 sayılı Kanunda öngörülen cezalar uygulanacağı düzenlenmiştir.
İletişim : info@yuksellaw.com.tr
Kaynak:
MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU GENEL TEBLİĞİ (SIRA NO: 21)
Erişim: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/11/20221117-2.htm