Türkiye İş Bankası A.Ş. 23.08.2023 tarihinde Kamuyu Aydınlatma Platformu aracılığıyla “Bağlı Ortaklıklarımızdan Moka Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş.’nin Birleşme Görüşmeleri Konusunda Genel Müdürlüğe Yetki Verilmesi” özet bilgisi ile özel durum açıklamasını (“Açıklama”) gerçekleştirdi.

Açıklamada, Moka Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş.’nin (“Moka”), Birleşik Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para A.Ş. (“United Payment”) birleşmesine (“Birleşme”) yönelik görüşmelerin yapılması, görüşmelerin olumlu sonuçlanması halinde bu yapının tesisi için düzenleyici otoriteler nezdinde gerekli izin başvurularının ve ihtiyaç duyulacak sermaye ve varlık planlamasının yapılmasına ilişkin tüm işlemlerin yürütülmesi hususlarında yetkilendirmenin gerçekleştirildiği kamu oyu ile paylaşılmıştır.

Hatırlanacağı üzere 6493 sayılı Kanun’un Resmi Gazete’de yayımlandığı 2013 yılından günümüze kadarki süreçte ilk olarak 2019 yılının ortasında Payu satın almasıyla İyzico ile Payu birleşmesi gerçekleşmişti.

Geçtiğimiz yıllarda artan ödeme ve elektronik para kuruluşu sayısı, birleşme ve devralma olasılıklarının gündeme getirmişti.

Moka ile United Payment olası birleşmesini farklı kılan husus ise iki şirketin birleşme detaylarının netleşmesi ve ciro bilgileri göz önünde bulundurularak sürecin 04.03.2022 tarihli ve 31768 Sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ve 04.05.2022 tarihinde yürürlüğe giren Rekabet Kurulundan İzin Alınması Gereken Birleşme ve Devralmalar Hakkında Tebliğ’de (“Tebliğ”) meydana gelen değişiklik (“Değişiklik”) kapsamına girme ihtimalinin olması.

Hatırlanacağı üzere Rekabet Kurumu (“Kurum”) tarafından Öldürücü Devralmaların* önüne geçilmesi hedeflenerek, geçtiğimiz yıl (2022) Tebliğ’de değişiklik yapılmış ve finansal teknolojiler Teknoloji Teşebbüsleri tanımı altında düzenlenmiş, birleşme ve devralma süreçlerindeki eşikler bu teşebbüsler özelinde istisnaya* tabi tutularak Kurum denetimine tabi tutulmuştur.

* Son dönemde dijital pazarlarda önemli pazar gücüne sahip teşebbüsler tarafından gerçekleştirilen işlemler ile yeni kurulan veya gelişmekte olan girişimlerin (start-up) potansiyel bir rakip olarak tanımlanarak rekabetin önüne geçmek için devralınması şeklindeki işlemler Öldürücü Devralma olarak tanımlanmıştır.

Tebliğe Göre Birleşme Sayılan Haller

Tebliğ’in 5. maddesinde birleşme sayılan haller düzenlenmiş olup, kontrolde kalıcı değişiklik meydana getirecek şekilde;

İki veya daha fazla teşebbüsün birleşmesi ya da
Bir veya daha fazla teşebbüsün tamamının ya da bir kısmının doğrudan veya dolaylı kontrolünün, hisse ya da mal varlığının satın alınmasıyla, sözleşmeyle veya diğer bir yolla bir ya da daha fazla teşebbüs veya halihazırda en az bir teşebbüsü kontrol eden bir ya da daha fazla kişi tarafından devralınması (Bağımsız bir iktisadi varlığın tüm işlevlerini kalıcı olarak yerine getirecek bir ortak girişimin oluşturulması durumu dahil)

birleşme veya devralma işlemi olarak kabul edilmiştir.

Moka-United Payment birleşmesinin detayları henüz bilinmediği için Tebliğ kapsamına girip girmediği hususunda kesin bir değerlendirme yapmak mümkün olmayacaktır. Bilgi notumuzu Tebliğ’de sayılan birleşme senaryolarından birinin gerçekleştiğini kabul ederek düzenlediğimizi not etmek isteriz.

Rekabet Kurulu İzni

2022 yılında yürürlüğe giren finansal teknolojileri de kapsayan Teknoloji Teşebbüsleri istisnası öncesinde birleşme ve devralma işlemlerinde;

hallerinde işlemin hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Rekabet Kurul’undan (“Kurul”) izin alması gerekmekteydi.

Hatırlanacağı üzere 2019 yılında Payu satın alması ve 2021 yılında PayTR Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşu A.Ş.’nin %60 hissesinin Financial Technologies S.a.r.l. tarafından devralınması işlemi Tablo-1’de paylaşmış olduğumuz eşikleri aşması sebebiyle Kurul’un iznine tabi olarak gerçekleştirilmiştir.

Değişiklik ile finansal teknolojileri de kapsayan Teknoloji Teşebbüsleri için aranan 250.000.00 TL ciro kriteri bakımından istisna getirilmiş, bu birleşme ve devralma işlemlerinin;

halinde Kurul’un iznine tabi olacağı belirlenmiştir. Bu bağlamda Birleşmenin, Tebliğ kapsamında bir birleşme olduğu kabulünde bu defa her iki şirketin Türkiye cirolarının ele alınması gerekecektir. Tarafların Türkiye ciroları toplamının 750.000.000 TL’yi aşması halinde birleşmenin hukuki geçerlilik kazanabilmesi için Kurul’dan izin almaları gerekecektir.

Tebliğ kapsamında kalan birleşme ve devralma işlemlerinin izin almaksızın gerçekleştirmesi halinde teşebbüsler idari para cezası ile karşı karşıya kalabileceğini hatırlatmak isteriz.

Bildirim Yöntemi

Bildirimin taraflarca birlikte gerçekleştirilme zorunluluğu olmayıp, taraflardan herhangi biri veya yetkili temsilcileri tarafından Tebliğ’in ekinde yer alan form(“Form”) ile yapılabilmektedir. Bildirimin birlikte yapılmasına karar verilmesi halinde bildirimin tek bir form ile yapılması yeterli kabul edilmiştir.

Form ve ekindeki belgeler, posta veya e-Devlet üzerinden Kurum’a iletilebilmektedir. Bildirimin posta yoluyla yapılması halinde Form ve ekli belgelerin ayrıca elektronik ortamda da hazırlanması gerektiğini not etmek isteriz.

Kurul Değerlendirmesi

Tebliğ’in 13. maddesinden Kurul değerlendirmelerinde özellikle; ilgili pazarın yapısı, ülke içinde veya dışında yerleşmiş olan teşebbüslerin fiili ve potansiyel rekabeti, teşebbüslerin pazardaki durumu, ekonomik ve mali güçleri, sağlayıcı ve müşteri bulabilme alternatifleri, arz kaynaklarına ulaşabilme imkanı, pazarlara giriş engelleri, arz ve talep eğilimleri, tüketicilerin menfaatleri, tüketici yararına olan etkinlikler ve diğer hususlar göz önünde tutulduğu anlaşılmaktadır.

Geçtimiz yıl Tebliğ’in 13. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan

“Tek başına ya da birlikte hakim durum yaratmaya veya hakim durumunu daha da güçlendirmeye yönelik olarak”

hükmünün

“başta hâkim durum yaratılması yada mevcut bir hâkim durumun güçlendirilmesi olmak üzere ülkenin bütününde yahut bir kısmında etkin rekabetin önemli ölçüde azaltılması sonucunu doğuran birleşme veya devralmalara izin verilmez.”

olarak değiştirilmesiyle Kurul’un hakim durum yaratmayan veya mevcut hakim durumu güçlenmesine neden olmayan birleşme devralama süreçlerine, etkin rekabeti önemli ölçüde azaltması gerekçesiyle izin vermeme yetkisine sahip hale geldiğini not etmek isteriz.

Değerlendirme

Geçtiğimiz yıllarda, ödeme ve elektronik para kuruluşu sayısı daha bugünkü sayısına (75) ulaşmadan önce birleşme ve devralma olasılıklarının gündeme getirmişti.

Bu kuruluşların tamamının karlı ve birbirinden farklı iş modellerinin olduğu kabul edilecek olsa dahi stratejik ve mali olarak birleşmelerin daha güçlü bir ağ ve mali yapı sağlaması ve operasyon maliyetlerinin iki birbirinden bağımsız kuruluşa nazaran azalması göz önününde bulundurulacak olursa kuruluşların daha geniş coğrafyada hizmet sağlaması ve globalde rekabet kabiliyetinin artması bakımından ve Türk fintek ekosistemi açısından faydalı olacağı görüşündeyiz.

Bu işlemlerin faydalarının yanı sıra piyasa ve son kullancı nazarında riskler barındırması nedeniyle Kurul tarafından denetlenmesi ve izne tabi tutulmasının daha sağlıklı olacağı kanaatinde olduğumuzu paylaşmak isteriz.